Spór z ZUS-em o diety - na czym polega problem w sporach z ZUS-em i kto tu ma rację
Autor: dr Katarzyna Styrna-Bartman LL.M. – radca prawny, specjalistka w zakresie prawa delegowania pracowników do Niemiec i reprezentowania firm delegujących w sporach z niemieckimi firmami. Autorka bloga bartmanlegalupdates.com
Spis treści:
- Na czym polega problem z dietami
- Co na to polskie prawo?
- Prawo do diet w delegowaniu transgranicznym – obowiązek państw członkowskich wobec prawa UE
- Sekcja FAQ
Na pewno ten artykuł zainteresuje wszystkie firmy delegujące, które w swoich rozliczeniach płacowych z pracownikami delegowanymi stosują diety.
Na czym polega problem z dietami
Na czym polega problem z dietami? Dlaczego ZUS tak chętnie je kwestionuje i, w razie kontroli, je oskładkowuje, dodatkowo obciążając firmy odsetkami za nieterminową zapłatę składek na ubezpieczenie społeczne?
Dzieje się tak dlatego, ponieważ polski ustawodawca, nie wdrożył właściwie Dyrektywy 2018/957 zmieniającej Dyrektywę 96/71 w kompletny sposób. Dla przypomnienia: każde państwo członkowskie było zobowiązane wdrożyć Dyrektywę 2018/957 zmieniającą dyrektywę 96/71/WE dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług w terminie do 30 lipca 2020 roku. Ta Dyrektywa zakłada m.in., że pracodawca ma obowiązek zapewnić swojemu delegowanemu pracownikowi nie tylko wynagrodzenie, ale także zwrot kosztów wyżywienia, noclegu i transportu.
Co na to polskie prawo?
W związku z Dyrektywą 2018/957, obowiązującą od dnia 29 lipca 2018 r. owszem uchwalono w Polsce ustawę o delegowaniu pracowników i ujęto w jej art. 3 pkt 5 i 7 definicję legalną pracodawcy delegującego pracownika z terytorium RP oraz pracownika delegowanego z terytorium RP, ale nie uregulowano w niej w żaden sposób warunków zatrudnienia polskich pracowników delegowanych w ramach świadczenia usług do innego Państwa Członkowskiego UE.
Zgodnie zaś z art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. Dyrektywa, jako akt prawny kierowany do Państw Członkowskich, nie jest bezpośrednim źródłem uprawnień lub obowiązków, jednak w stosunkach wertykalnych (tj. w relacjach jednostka - państwo), jednostka może powołać się przed organami i sądami państw członkowskich na dyrektywy, jako źródło swoich praw. Orzecznictwo TSUE dopuszcza powoływania się na taką właśnie możliwość, czyli bezpośredniego stosowania Dyrektywy, jeżeli nie została wystarczająco wdrożona.
W swoim niedawnym wyroku z 2023 r. NSA potwierdził także ten pogląd.
Prawo do diet w delegowaniu transgranicznym – obowiązek państw członkowskich wobec prawa UE
A zatem, co to oznacza? Oznacza to możliwość stosowania diet w transgranicznym delegowaniu oraz możliwość powoływania się na zapisy Dyrektywy 96/71 w sporze z państwem, które nie wdrożyło właściwie Dyrektywy 2018/957 w terminie do 30 lipca 2020 roku. A trochę czasu już minęło i czas na odpowiednie regulacje też był.
Argumentacja ZUS, która jest stosowana w postępowaniach kontrolnych, iż osoba delegowana nie jest w podróży służbowej i tym samym nie ma prawa do zwrotu wydatków związanych z wyżywieniem, jest rażąco sprzeczna z prawem unijnym, do którego przestrzegania jesteśmy zobowiązani jako państwo. Każda osoba delegowana za granicę, bez względu na to, czy jest delegowana na kilka dni, czy na kilka miesięcy, ma prawo do otrzymania zwrotu wydatków związanych z delegowaniem, ponieważ tak stanowi prawo europejskie. Nie zapominajmy, że transgraniczne delegowanie jest wypadkową wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług, czyli jednego z podstawowych filarów Unii Europejskiej. To nie jest uprawnienie, które nadaje nam prawo krajowe, lecz wynika wprost z przepisów prawa europejskiego.
✅ Sekcja FAQ
❓ Najczęstsze pytania (FAQ)
Na czym polega spór prawny między firmami a ZUS-em?
Chodzi o kwalifikację prawno-rodzajową wyjazdu – czy prawo do diety przysługuje, czy należy włączyć diety do podstawy składek.
Co zrobić, jeśli ZUS kwestionuje diety?
Wskazać podstawę prawną (KP, Dyrektywa 2018/957), powołać się na orzecznictwo oraz przygotować analizę charakteru wyjazdu.
W razie zainteresowania powyższą tematyką, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią lub udziału w szkoleniach organizowanych przez naszą Kancelarię.
Więcej informacji na temat aktualnych szkoleń znajdziecie Państwo w zakładce „Szkolenia”
Zobacz jeszcze:
O mnie
Dr Katarzyna Styrna-Bartman, LL.M. jest radcą prawnym w BLU Kancelarii Prawnej we Wrocławiu oraz autorką bloga bartmanlegalupdates.com, na którym w przystępny i praktyczny sposób analizuje zagadnienia z zakresu prawa delegowania, europejskiego prawa pracy, międzynarodowego prawa podatkowego, prawa umów i dochodzenia roszczeń w transgranicznych relacjach gospodarczych.
Specjalizuje się w obsłudze firm prowadzących działalność transgraniczną – w szczególności na styku Polski i Niemiec. Na co dzień doradza przedsiębiorcom w sprawach dotyczących zakładów podatkowych, obowiązków rejestracyjnych, delegowania pracowników, sporów sądowych z niemieckimi firmami, umów handlowych.
Autorka licznych publikacji branżowych, prelegentka i szkoleniowiec. W swojej pracy stawia na jasny przekaz, konkretne rozwiązania i podejście dostosowane do realnych wyzwań biznesowych.
"Nie piszę o przepisach dla samych przepisów – piszę, żeby pomóc firmom zrozumieć ich konsekwencje w praktyce."
Jesteśmy na Instagramie.
