Podatki w oddelegowaniu/umowa zlecenia

Zagadnienia podatkowe w delegowaniu to temat ciekawy, ale i wymagający. Wymagający, ponieważ wymaga przede wszystkim zrozumienia podstawowych zasad, którymi rządzi się międzynarodowe prawo podatkowe. Potem można wejść w szczegóły, których w tym temacie nie brakuje.

Należy stosować nie tylko krajowe prawo podatkowe

Zaczynając od początku, pracodawca delegujący pracowników do pracy za granicą powinien stosować nie tylko przepisy krajowego prawa podatkowego, ale także przepisy prawa międzynarodowego, które z kolei mogą odnosić się do przepisów prawa podatkowego państwa, na terytorium którego pracownik/zleceniobiorca wykonuje usługę.

Pracodawca delegujący powinien zatem:

stosować przepisy krajowego prawa podatkowego,
stosować regulacje międzynarodowego prawa podatkowego (umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania),
stosować przepisy prawa podatkowego państwa, na terytorium którego pracodawca wykonuje usługi/deleguje pracowników, jednak tylko wówczas, jeżeli z regulacji danej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania taki obowiązek będzie wynikać.

Jak rozpatrywać kwestie podatkowe?

Odnosząc się w tym miejscu do tematu dzisiejszego wpisu, wskazujemy, że kwestie podatkowe w przypadku umowy zlecenia i oddelegowania zleceniobiorcy do Niemiec można rozpatrywać z perspektywy dwóch podstaw prawnych, tj. art. 14 i art. 15 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Niemcami.

Obecnie można się spotkać z interpretacjami podatkowymi, z których wynika, że w przypadku zleceniobiorców zastosowanie znajduje art. 14 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, który co do zasady traktuje zleceniobiorców w kategorii tzw. wolnych zawodów. Takie podejście do tematu jest na pewno uzasadnione treścią polskiego kodeksu cywilnego i również korzystne z perspektywy pracodawcy, gdyż art. 14 powołanej Umowy, a odnoszący się w swojej regulacji do wolnych zawodów, nie przewiduje klauzuli 183 dni.

Klauzula 183 dni

Mając jednak nasze doświadczenie praktyczne w kontaktach z niemieckimi urzędami skarbowymi, rekomendujemy bardziej ostrożnościowe podejście do tematu i rozważenie kwalifikacji pracy zleceniobiorców za granicą jednak w kategorii pracy najemnej, o której mowa w art. 15 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Niemcami. Przepis ten, w przeciwieństwie do wspomnianego art. 14 (wolne zawody), wprowadził tzw. „klauzulę 183 dni”, która przewiduje zmianę rezydencji podatkowej na rezydencję niemiecką (w przypadku oddelegowania pracowników do Niemiec), jeżeli pracownik przebywa za granicą ponad 183 dni w danym okresie rozliczeniowym 12 miesięcy. Art. 14 Umowy takiej zmiany rezydencji podatkowej z uwagi na klauzulę 183 dni, nie przewiduje.

Fakt, iż relacja zleceniobiorca – zleceniodawca jest kwalifikowana na gruncie prawa polskiego w kategorii umowy cywilnoprawnej nie oznacza, iż podobnie zostanie zakwalifikowana na gruncie prawa niemieckiego. Pamiętajmy bowiem, iż z perspektywy pracodawcy delegującego kluczowa jest dla nas kwestia interpretacji umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zarówno z perspektywy krajowej, jak i niemieckiej. Interesuje nas zatem rozumienie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z perspektywy obu krajów, co niestety nie zawsze jest zbieżne i może sprawiać trudności w stosowaniu prawa.

dr Katarzyna Styrna – Bartman, LL.M., Wszystkie prawa zastrzeżone.