Spór z ZUS-em o diety - na czym polega problem w sporach z ZUS-em i kto tu ma rację

Na pewno ten artykuł zainteresuje wszystkie firmy delegujące, które w swoich rozliczeniach płacowych z pracownikami delegowanymi stosują diety. Na czym polega problem z dietami? Dlaczego ZUS tak chętnie je kwestionuje i, w razie kontroli, je oskładkowuje, dodatkowo obciążając firmy odsetkami za nieterminową zapłatę składek na ubezpieczenie społeczne?

Dzieje się tak dlatego, ponieważ polski ustawodawca, nie wdrożył właściwie Dyrektywy 2018/957 zmieniającej Dyrektywę 96/71 w kompletny sposób. Dla przypomnienia: każde państwo członkowskie było zobowiązane wdrożyć Dyrektywę 2018/957 zmieniającą dyrektywę 96/71/WE dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług w terminie do 30 lipca 2020 roku. Ta Dyrektywa zakłada m.in., że pracodawca ma obowiązek zapewnić swojemu delegowanemu pracownikowi nie tylko wynagrodzenie, ale także zwrot kosztów wyżywienia, noclegu i transportu.

Co na to polskie prawo?

W związku z Dyrektywą 2018/957, obowiązującą od dnia 29 lipca 2018 r. owszem uchwalono w Polsce ustawę o delegowaniu pracowników i ujęto w jej art. 3 pkt 5 i 7 definicję legalną pracodawcy delegującego pracownika z terytorium RP oraz pracownika delegowanego z terytorium RP, ale nie uregulowano w niej w żaden sposób warunków zatrudnienia polskich pracowników delegowanych w ramach świadczenia usług do innego Państwa Członkowskiego UE.

Zgodnie zaś z art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. Dyrektywa, jako akt prawny kierowany do Państw Członkowskich, nie jest bezpośrednim źródłem uprawnień lub obowiązków, jednak w stosunkach wertykalnych (tj. w relacjach jednostka - państwo), jednostka może powołać się przed organami i sądami państw członkowskich na dyrektywy, jako źródło swoich praw. Orzecznictwo TSUE dopuszcza powoływania się na taką właśnie możliwość, czyli bezpośredniego stosowania Dyrektywy, jeżeli nie została wystarczająco wdrożona.

W swoim niedawnym wyroku z 2023 r. NSA potwierdził także ten pogląd.

Prawo do diet w delegowaniu transgranicznym – obowiązek państw członkowskich wobec prawa UE

A zatem, co to oznacza? Oznacza to możliwość stosowania diet w transgranicznym delegowaniu oraz możliwość powoływania się na zapisy Dyrektywy 96/71 w sporze z państwem, które nie wdrożyło właściwie Dyrektywy 2018/957 w terminie do 30 lipca 2020 roku. A trochę czasu już minęło i czas na odpowiednie regulacje też był.

Argumentacja ZUS, która jest stosowana w postępowaniach kontrolnych, iż osoba delegowana nie jest w podróży służbowej i tym samym nie ma prawa do zwrotu wydatków związanych z wyżywieniem, jest rażąco sprzeczna z prawem unijnym, do którego przestrzegania jesteśmy zobowiązani jako państwo. Każda osoba delegowana za granicę, bez względu na to, czy jest delegowana na kilka dni, czy na kilka miesięcy, ma prawo do otrzymania zwrotu wydatków związanych z delegowaniem, ponieważ tak stanowi prawo europejskie. Nie zapominajmy, że transgraniczne delegowanie jest wypadkową wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług, czyli jednego z podstawowych filarów Unii Europejskiej. To nie jest uprawnienie, które nadaje nam prawo krajowe, lecz wynika wprost z przepisów prawa europejskiego.

W razie zainteresowania powyższą tematyką, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią lub udziału w szkoleniach organizowanych przez naszą Kancelarię.

Więcej informacji na temat aktualnych szkoleń znajdziecie Państwo w zakładce „Szkolenia”

dr Katarzyna Styrna – Bartman LL.M. radca prawny. Wszystkie prawa zastrzeżone.

O nas

Kancelaria Prawna BLU z Wrocławia od wielu lat wspiera krajowych przedsiębiorców w procesie delegowania pracowników w ramach Unii Europejskiej. Stworzyliśmy zespół polskich i niemieckich radców prawnych, adwokatów i doradców podatkowych, który skutecznie wspiera naszych Klientów w zagadnieniach prawnych i podatkowych, które powstają w związku z delegowaniem i działalnością za granicą, w szczególności w Niemczech. W naszej codziennej pracy opieramy się przede wszystkim na wieloletnim doświadczeniu i praktycznym wykorzystaniu instytucji prawa delegowania, niemieckiego prawa podatkowego, procedurach kontrolnych krajowych i zagranicznych. Wspieramy naszych Klientów w opiniowaniu umów z niemieckimi kontrahentami, pomagamy w sporach przedsądowych i sądowych w Niemczech oraz doradzamy w postępowaniach kontrolnych Zollamt, czy Finanzamt. Skontaktuj się z nami pod adresem