Czy oddelegowanie pracownika do Niemiec na umowie zlecenie jest możliwe?

Niejednokrotnie Czytelnicy naszego bloga oraz Klienci naszej Kancelarii zadają pytanie, czy delegowanie pracownika za granicę możliwe jest w oparciu o umowę zlecenia.

Zanim przejdziemy do bardziej szczegółowego omówienia tematu, odpowiemy wprost na zadane pytanie. Tak, w przypadku delegowania pracownika za granicę, w tym w przypadku oddelegowania do Niemiec, możliwe jest stosowanie umowy zlecenia.

Oddelegowanie pracownika do Niemiec

Pracodawca delegujący pracownika do Niemiec musi wybrać:

• formę zatrudnienia,
• formę delegowania,
• formę opodatkowania pracownika,
• miejsce oskładkowania pracownika,
• prawo pracy, które będzie właściwe.

Jest zatem sporo decyzji do podjęcia. Dzisiaj skupimy się na kwestii podstawowej, wręcz zasadniczej, czyli kwestii formy zatrudnienia pracownika/zleceniobiorcy delegowanego. Dlaczego jest to tak ważne?

Zgodnie z naczelną zasadą prawa delegowania, wyrażoną w unijnej Dyrektywie Podstawowej 96/71, o czym wielokrotnie pisaliśmy na naszym Blogu, pracownik w oddelegowaniu podlega prawu państwa oddelegowania w zakresie elementarnych warunków zatrudnienia, takich jak wynagrodzenie, czas pracy, urlop, bezpieczeństwo i higiena pracy.

Ponadto, zgodnie z kolejną, równie istotną zasadą prawa delegowania, pojęcie pracownika definiuje się przez pryzmat prawa państwa przyjmującego.

Oznacza to zatem, że status osoby zatrudnionej w kontekście odpowiedzi na pytanie, czy jest pracownikiem, czy też nie, definiuje się właśnie przez pryzmat przepisów państwa przyjmującego. Co to oznacza w praktyce?

W praktyce oznacza to, że osoba zatrudniona w Polsce na podstawie umowy zlecenia może mieć (i w praktyce ma zawsze w przypadku delegowania do Niemiec) status pracownika.

W rozumieniu bowiem prawa niemieckiego, a w szczególności § 611a BGB, osoba wykonująca czynności na rzecz innego podmiotu pod jego kierownictwem i nadzorem, jest pracownikiem w rozumieniu prawa niemieckiego.

Innymi słowy po przekroczeniu Odry nasz zleceniobiorca w rozumieniu prawa polskiego staje się pracownikiem delegowanym w rozumieniu niemieckiego prawa pracy. W praktyce oznacza to, iż staje się pracownikiem delegowanym podlegającym pod ochronę prawa Unii Europejskiej.

Umowa zlecenia a oddelegowanie za granicę

Umowa zlecenia pracownika delegowanego nie różni się niczym od umowy zlecenia pracownika zatrudnionego w Polsce. Powinna zatem zawierać standardowe zapisy właściwe dla takiej umowy. Wszelkie szczegóły dotyczące wyjazdu za granicę, w tym szczegóły dotyczące miejsca wykonywania zlecenia, wynagrodzenia, zwrotu kosztów związanych z delegowaniem można uregulować w tzw. aneksie wyjazdowym.

Już w procesie rekrutacji strony mogą przewidzieć, że w danym przypadku zleceniobiorca zostanie zatrudniony z myślą o zagranicznym oddelegowaniu, wówczas umowa zlecenia może mieć charakter ramowy i z góry regulować kwestie związane z wyjazdem zagranicznym, w tym wskazywać miejsce wykonywania zlecenia, wynagrodzenie z tytułu pracy za granicą oraz zasady zwrotu kosztów delegowania.

W przypadku umowy zlecenia rekomendujemy zawarcie jej w formie pisemnej dla celów dowodowych. Można także rozważyć zawarcie jej na odległość w formie elektronicznej poprzez wymianę zeskanowanych dokumentów. Polskie prawo nie przewiduje bowiem szczególnej formy dla tego typu umów.

Wzór umowy dla pracownika/zleceniobiorcy delegowanego

Odpowiadając na pytanie, czy są dostępne wzory umowy dla pracownika/zleceniobiorcy delegowanego, wskazujemy, iż można posiłkować się ogólnie dostępnymi wzorami, jednakże w przypadku umów wykorzystywanych dla celów oddelegowania trzeba także zwrócić uwagę na dodatkowe wymogi prawa europejskiego w zakresie obowiązków elementów takiej umowy (np. określenie zasad zwrotu kosztów delegowania, charakteru dodatków do oddelegowania). Warto zatem przygotować umowę dedykowaną dla zleceniobiorcy, z uwzględnieniem warunków delegowania.

Oddelegowanie za granicę a wynagrodzenie zleceniobiorcy

Wynagrodzenie przy umowie zlecenia w przypadku zagranicznego oddelegowania jest ustalane zgodnie z zasadami obowiązującymi dla pracowników delegowanych. W tym zakresie pomiędzy umową zlecenia a umową o pracę nie występują żadne różnice. Zleceniobiorca delegowany zatem do pracy za granicą ma zatem prawo do otrzymania wynagrodzenia oraz zwrotu kosztów delegowania jak pracownik zatrudniony w oparciu o umowę o pracę.

dr Katarzyna Styrna – Bartman, LL.M, radca prawny. Wszystkie prawa zastrzeżone