A1 z art. 13, czyli czego ZUS czasami nie rozumie…

Autor: dr Katarzyna Styrna-Bartman LL.M. – radca prawny, specjalistka w zakresie prawa delegowania pracowników do Niemiec i reprezentowania firm delegujących w sporach z niemieckimi firmami. Autorka bloga bartmanlegalupdates.com

Spis treści:

1. Kiedy stosujemy art. 13 rozporządzenia 883/2004?
2. Co to dalej oznacza? 
3. Czego ZUS nie powinien wymagać przy art. 13?
4. Podsumowanie i rekomendacje
5. Sekcja FAQ
6. Checklista

Czy zdarzyła Wam się sytuacja, w której występowaliście o zaświadczenie A1 dla swoich pracowników na podstawie art. 13 rozporządzenia 883/2004, a ZUS żądał od Was informacji o obrotach firmy w Polsce, a nawet prosił o wykazanie, że Wasz pracownik albo zleceniobiorca wykonywał pracę na terytorium Polski na miesiąc przed pierwszym wyjazdem do Niemiec? 

Co gorsza, może nawet doświadczyliście sytuacji odmowy wydania zaświadczenia, albo przynajmniej „przeciągania” jego wydania, jeżeli nie byliście w stanie wykazać tych dwóch okoliczności (obrót + praca w Polsce miesiąc przed delegowaniem), które przecież nie mają nic wspólnego z zaświadczeniami A1 z art. 13, który odnosi się do pracy naprzemiennej, a nie delegowania w trybie art. 12. Praca naprzemienna z art. 13 a delegowanie z art. 12 to dwie zupełnie różne historie… różne warunki wydania zaświadczeń – po prostu dwie zupełnie odmienne podstawy prawne i o nich napiszę Państwu dzisiaj więcej. 

Kiedy stosujemy art. 13 rozporządzenia 883/2004?

Jeżeli np. spółka występuje o zaświadczenia A1 dla swoich pracowników lub zleceniobiorców świadczących pracę naprzemiennie na terytorium Polski i Niemiec, to składa wniosek o A1 na podstawie art. 13 ust. 1 pkt a Rozporządzenia 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. 

Zgodnie ze wspomnianym przepisem „osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną w dwóch lub więcej państwach członkowskich, podlega ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, jeżeli wykonuje znaczną część pracy w tym państwie członkowskim.” 

Szczegółowe regulacje w tym zakresie zawiera art. 14 rozporządzenia wykonawczego 987/2009, które wskazuje na kryterium czasu pracy oraz naprzemienność pracy w Polsce oraz w innym państwie członkowskim UE, jako kryterium uzyskania zaświadczenia A1 na podstawie art. 13 ust. 1 pkt a rozporządzenia 883/2004. 

Co to dalej oznacza? 

W przypadku podstawy prawnej uzyskiwania zaświadczeń A1 w oparciu o art. 13 rozporządzenia 883/2004, ani kryterium obrotu ani kryterium podlegania pod polskie ustawodawstwo przez 30 dni przed wyjazdem za granicę, nie jest uwzględniane. Oba wspomniane kryteria mają zastosowanie wyłącznie w przypadku delegowania na podstawie art. 12 rozporządzenia 883/2004, nie zaś w przypadku pracy naprzemiennej z art. 13 rozporządzenia. 

Czego ZUS nie powinien wymagać przy art. 13?

Nie bez znaczenia jest wydany przez ZUS Praktyczny poradnik. Ustawodawstwo mające zastosowanie do pracowników w Unii Europejskiej (UE), Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) i Szwajcarii. 

Uwagi i wskazówki ZUS poświęcone trybowi delegowania w pracy naprzemiennej  są wskazane w części II, począwszy od strony 22 i następne, z kolei zaś uwagi dotyczące trybu delegowania w oparciu o art. 12 są określone w części I (Delegowanie pracowników) i one nie znajdują zastosowania w przypadku pracy naprzemiennej z art. 13. 

Podsumowanie i rekomendacje

Podsumowując, kryterium wykonywania pracy w Polsce przez okres miesiąca przed podjęciem pracy w Niemczech, czy też uzyskiwania w Polsce obrotu, nie obowiązuje w przypadku podstawy prawnej uzyskiwania zaświadczeń A1, jaką jest art. 13 ust. 1 pkt a rozporządzenia 883/2004. 

Jeżeli ZUS przedłuża wydanie zaświadczenia A1 powołując się na brak przesłanek do wydania zaświadczenia A1, to należy pamiętać, że nieuzasadniona odmowa wystawienia zaświadczeń A1 może skutkować negatywnie nie tylko po stronie samego pracodawcy, ale i osób pracujących już w Niemczech. 

✅ Sekcja FAQ

❓ Najczęstsze pytania (FAQ)

Czy ZUS może żądać obrotu firmy przy art. 13?

Nie. Przy pracy naprzemiennej (art. 13) kryterium obrotu nie ma zastosowania.

Czy pracownik musi pracować miesiąc w Polsce przed wyjazdem?

Nie, to warunek delegowania z art. 12, nie pracy naprzemiennej z art. 13.

Jakie dokumenty są potrzebne do A1 z art. 13?

Harmonogram pracy, wykaz czasu w Polsce i Niemczech.

✅ Checklista: Sprawdź, zanim złożysz wniosek o A1 z art. 13:

• harmonogram pracy naprzemiennej,
• czas pracy w Polsce,
• praca naprzemienna na terytorium Polski i innego państwa Unii Europejskiej.

Zobacz jeszcze:

• Czym jest zaświadczenie A1?
• Wycofanie zaświadczenia A1 i ubezpieczenia w Niemczech
• Zaświadczenie A1 dla pracownika delegowanego

W razie zainteresowania powyższą tematyką, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią lub udziału w szkoleniach organizowanych przez naszą Kancelarię.

Więcej informacji na temat aktualnych szkoleń znajdziecie Państwo w zakładce „Szkolenia”.

O mnie

Dr Katarzyna Styrna-Bartman, LL.M. jest radcą prawnym w BLU Kancelarii Prawnej we Wrocławiu oraz autorką bloga bartmanlegalupdates.com, na którym w przystępny i praktyczny sposób analizuje zagadnienia z zakresu prawa delegowania, europejskiego prawa pracy, międzynarodowego prawa podatkowego, prawa umów i dochodzenia roszczeń w transgranicznych relacjach gospodarczych.  

Specjalizuje się w obsłudze firm prowadzących działalność transgraniczną – w szczególności na styku Polski i Niemiec. Na co dzień doradza przedsiębiorcom w sprawach dotyczących zakładów podatkowych, obowiązków rejestracyjnych, delegowania pracowników, sporów sądowych z niemieckimi firmami, umów handlowych. 

Autorka licznych publikacji branżowych, prelegentka i szkoleniowiec. W swojej pracy stawia na jasny przekaz, konkretne rozwiązania i podejście dostosowane do realnych wyzwań biznesowych.

"Nie piszę o przepisach dla samych przepisów – piszę, żeby pomóc firmom zrozumieć ich konsekwencje w praktyce."

Skontaktuj się ze mną pod adresem